بر اساس آنچه خوانده‌ایم و شنیده‌ایم، گاهی فکر می‌کنیم همه چیز در کشورهای اروپایی در بهترین حالت ممکن است و مردم هیچ غم و مشکلی ندارند. اما کمی و کاستی، همه جا وجود دارد. آنچه کشورها و ملت‌ها را از هم متمایز می‌کند، نحوه مواجه‌شان با مسائل است.

بنا بر آنچه در گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) درباره وضعیت آموزش سواد مالی در اروپا، سال 2016 انتشار یافته، ارتقاء سواد مالی یک «ضرورت» برای اتحادیه اروپا معرفی شده است. 5 روند مهم، علل اصلی چنین ضرورتی است.

1. پیر شدن جمعیت و اصلاحات طرح‌های بازنشستگی؛ جمعیت اروپا، به سمت پیر شدن حرکت می‌کند و روز به روز به تعداد بازنشستگان اضافه می‌شود. اما بسیاری از اروپاییان، از شرایط مالی خود در آن زمان اطلاعی ندارند. به ویژه، طرح‌های بازنشستگی تغییراتی یافته است و مردم از آن آگاهی ندارند. پیمایش‌ها نشان می‌دهد 70 درصد کارمندان در هلند، نمی‌دانند درآمد بازنشستگی آن‌ها چقدر خواهد بود. در انگلستان نیز این عدد به 30 درصد می‌رسد.

2. بدهی خانوار؛ بدهی خانواده‌ها در اروپا در حال افزایش است. پیمایش انجام‌گرفته در انگلیس نشان می‌دهد، حدود 9 میلیون نفر (یعنی 18 درصد جمعیت بزرگسال انگلیس)، در دسته با بدهی زیاد قرار دارند؛ یعنی دست‌کم پرداخت صورت‌حساب‌های آنان در شش ماه گذشته، سه ماه به تأخیر افتاده یا بیان کرده‌اند که احساس بار بدهی‌ سنگینی دارند.

3. افزایش پیچیدگی بازار مالی؛ هر روز بر تعداد محصولات و خدمات مالی اروپا افزوده می‌شود و مردم با گزینه‌های پیچیده‌تری روبرو می‌شوند. برای شناخت این گزینه‌ها و مقایسه آن‌ها، یا اطلاعاتی کمی وجود دارد یا جمع‌آوری آن‌ها وقت و انرژی زیاد می‌­طلبد؛ در حالی که مشتریان به خصوص جوانان، سالخوردگان و مهاجران، تجربه و سواد مالی کمی در این زمینه دارند. در نتیجه، مشتری، محصولات یا خدمات مالی جدید را بر اساس اطلاعات محدود یا فقط بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط تأمین‌کنندگان خدمات مالی (که خودشان ذینفع هستند) به دست می‌آورند.

4. محرومیت مالی؛ محرومیت مالی یعنی عدم دسترسی به محصولات و خدمات مالی. در مقابل محرومیت مالی، «شمول مالی» قرار دارد. شمول مالی، یعنی دسترسی عادلانه و برابر به خدمات مالی.

5. کم سوادی مالی؛ پیمایش‌های حوزه دانش مالی، نشان می‌دهد علی‌رغم آموزش‌های متنوع رسمی و غیررسمی در اروپا، مردم، درک درستی از بعضی مفاهیم مانند بهره ساده و مرکب، ریسک و بازده و ... ندارند؛

همچنین پیمایش‌­های رفتار مالی از وجود مسائلی در هدف‌گذاری مالی، پس‌انداز، خرید آگاهانه، پرداخت به موقع قبوض و ... خبر می­‌دهد. به همین دلیل اتحادیه اروپا، به­‌طور گسترده در زمینه آموزش سواد مالی، سیاست­­‌گذاری کرده است تا با پیش‌دستی، از بحران‌های بزرگ آینده جلوگیری کند؛ زیرا سیاست­‌گذاری، اجرا و ارزیابی آموزش سواد مالی، مردم را توانمند ساخته و در نتیجه، از وقوع بحران‌­های اجتماعی-اقتصادی جلوگیری می­‌کند یا در صورت وقوع، آسیب کمتری گریبان‌­گیر مردم می‌­­شود.