در هر زمینه‌ای دانش تنها آغاز ماجراست. دانش لزوماً به عمل و رفتار منجر نمی‌شود، شاهد آن هم علم بسیاری از انسان‌هاست که بدون عمل باقی می‌ماند. مرحله بعدی آن گرایش و کشش است که فرد را به سمت رفتار سوق می‌دهد. گرایش به انجام یک کار زمانی ایجاد می‌شود که نگرش‌های مثبتی نسبت به آن در ذهن وجود داشته باشد. نگرش ترکیبی از باورها و هیجان‌هایی است که باعث می‌شود هر شخصی به شیوه مثبت یا منفی به موضوعی نگاه کند. در نهایت قرار گرفتن دانش و نگرش مثبت در کنار هم به رفتار منجر می‌شود و این رفتارها هستند که مهارت‌ها را به دنبال دارند.

در سواد مالی هم دانش، نگرش و رفتار در کنار هم تعیین‌کننده میزان سواد هر فرد است. اگر فردی بداند پس‌انداز چیست یعنی نسبت به آن علم دارد. اگر باور داشته باشد که پس‌انداز امری لازم و ضروری است نگرش درستی هم دارد و در آخر اگر در زندگی شخصی خود پس‌انداز کند یعنی دانش و نگرش او به رفتار منجر شده است و همه این‌ها با هم سواد مالی فرد در حوزه پس‌انداز را مشخص می‌کند. به همین دلیل در بیشتر پرسشنامه‌های سنجش سواد مالی به هر سه بعد توجه شده است.

در مورد دانش مالی پرسشنامه‌ها سه حوزه زیر را اندازه می‌گیرند:

• دانش مفاهیم مالی: دانش مالی عمومی شامل درک مفاهیم پایه مانند پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، قرض، اثرات تورم، بودجه‌بندی و تنوع‌بخشی ریسک است.

• دانش خدمات و محصولات مالی: آگاهی از محصولات و خدمات اقتصادی ارائه شده توسط صنعت مالی و ریسک‌های مرتبط با استفاده از این محصولات و خدمات است.

• دانش عملی: دانش چگونگی مدیریت امور مالی شخصی شامل چگونگی استفاده از محصولات و خدمات مالی، چگونگی پس‌انداز، قرض و سرمایه‌گذاری و چگونگی محافظت از خود در برابر کلاهبرداری‌های مالی است.

همچنین پرسشنامه‌ها به منظور پی بردن به این موضوع که افراد چرا و چگونه تصمیمات مالی خود را می‌گیرند، اطلاعاتی را درباره عوامل روان‌شناختی قابل مشاهده مانند نگرش‌ها جمع‌آوری می‌کنند. نگرش‌ها شامل ترجیحات دریافت آموزش‌های مالی، دلایل و تمایلات مدیریت بودجه و مخارج و درک از ارائه‌دهندگان خدمات مالی است.

رفتارهای مالی در چهار حوزه مدیریت پول، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و آگاهی از مسائل مالی اندازه‌گیری می‌شوند. سؤالات مدیریت پول بر چگونگی مدیریت و استفاده از اعتبارها، صورتحساب‌ها و حساب‌های بانکی تمرکز دارد. سؤالات برنامه‌ریزی این موضوع را بررسی می‌کنند که پاسخ‌دهندگان هنگام کاهش غیرمنتظره در درآمد خود یا مواجهه با هزینه‌ای سنگین چگونه رفتار می‌کنند و آیا برای دوران بازنشستگی خود آماده هستند. از این طریق درباره اینکه پاسخ‌دهندگان چه محصولاتی را خریده‌اند، چگونه تصمیمات مالی خود را می‌گیرند یا اینکه چگونه از مسائل مالی خود آگاهی می‌یابند، اطلاعاتی جمع‌آوری می‌شود.