برخی کشورهای پیشرو در آموزش سواد مالی، ترویج این مبحث در کشورهای دیگر را در دستور کار قرار داده‌اند. بر همین اساس، طراحی برنامه‌ای برای آموزش سواد مالی به مردم کشورهای کم‌درآمد، مدت‌ها ذهن مقامات وزارت مالی روسیه را مشغول خود کرده بود. آموزش سواد مالی به مردمی که به سبب مهاجرت بی‌رویه به شهر‌ها، بی‌کاری و برنامه‌های محدود تأمین اجتماعی، مجبور بودند یک تنه، بار مالی زندگی خود را به دوش بکشند.

برای محقق کردن این کار، حمایت بانک جهانی جلب می‌گردد. در سال 2008، توافق‌های لازم میان وزارت مالی روسیه و بانک جهانی انجام می‌شود و «صندوق سواد مالی» به سرپرستی روسیه به وجود می‌آید. تأمین منابع مالی از طرف روسیه و مدیریت و اجرای پروژه بر عهده بانک جهانی گذاشته می‌شود. سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) که خود، تجربیات فراوانی در این زمینه دارد نیز به کمک بانک جهانی می‌آید.

هدف برنامه، افزایش سطح سواد مالی مردم کشورهای با درآمد پایین و متوسط است و صندوق متعهد می‌شود در مدت چهار سال، 15 میلیون دلار برای این پروژه پرداخت کند. همه چیز برای شروع آماده است. بانک جهانی تیمی از کارکنان و کارشناسان خود را برای پیاده‌سازی برنامه، سازماندهی می‌کند.

گام نخست سنجش سواد مالی و پیش‌نیاز آن، طراحی ابزار سنجشی متناسب با شرایط این کشورهاست تا با استفاده از آن، تأثیر برنامه‌های اجرا شده مورد بررسی قرار گیرد. روش گفتگوی گروهی متمرکز، برای سنجش ابعاد گوناگون سواد مالی مردم انتخاب می‌شود؛ کاری بسیار بزرگ که نیازمند همراهی و همیاری کشورهای هدف است. هشت کشور برای این مرحله اعلام آمادگی می‌کنند: ارگوئه، کلمبیا، مالاوی، مکزیک، نامیبیا، پاپوآگینه‌نو، تانزانیا و زامبیا. در هر کدام، یک تیم ملی و 6 تا 13 تیم محلی (در مجموع 70 تیم)، تشکیل می‌شود. برای تدوین ابزار سنجش، گفتگو میان تیم‌ها آغاز و 6 مرحله تا رسیدن به پرسشنامه نهایی طی می‌شود:

1. ضبط، رونویسی و ترجمه همه بحث‌های گروهی.

2. تدوین شبکه‌ مفهومی در هر هشت کشور توسط کارشناسان ارشد با استفاده از مفاهیم به دست آمده.

3. تکمیل این شبکه موضوعی توسط تیم‌های محلی با استفاده از نتایج به دست آمده از سایر گفتگوها.

4. تطبیق شبکه مفهومی تمام کشورها، تدوین مدل نهایی.

5. بررسی سؤالات پرسشنامه‌های سواد مالی موجود؛ متناظر کردن هر سوال به مفاهیم شبکه مفهومی و طراحی سؤالات جدید برای مفاهیمی که بر اساس مطالعه انجام شده، به طور کامل تحت پوشش قرار نگرفته بودند.

6. بررسی روایی پرسشنامه طراحی‌شده؛ با نمونه‌گیری 100 تا 200 نفره در هر کدام از کشورها، برای اطمینان از قابل درک بودن سؤالات، ارائه اطلاعات معنادار و تفسیر یکسان آن در نقاط مختلف. نهایی‌سازی پرسشنامه با اعمال تغییرات مورد نیاز با 160 سؤال.

با نهایی‌شدن پرسشنامه، نوبت به اجرای عملیات سنجش می‌رسد. تعدادی از کشورهای حضوریافته در مراحل قبل، در ادامه مسیر کنار می‌روند و چند کشور به پروژه اضافه می‌شوند. در مجموع، پیمایش سنجش سواد مالی، در هفت کشور اروگوئه، کلمبیا، مکزیک، نیجریه، ترکیه، ارمنستان و لبنان، در سطح ملی انجام می‌شود؛ نقطه آغازی برای اجرای برنامه‌های افزایش سواد مالی در این کشورها. بانک جهانی، سؤالات، مشخصات و نتایج حاصل از اجرای پرسشنامه در این کشورها را در قالب کتاب راهنمایی منتشر می‌کند تا کشورهای دیگری که قصد اجرای این پیمایش در آینده را دارند از آن بهره‌مند شوند. این کتاب را می‌توانید از لینک زیر دریافت کنید.

responsiblefinance.worldbank.org