پولمان را کجا خرج کنیم؟
یک طبقه‌بندی متفاوت از مصارف پول
یکی از احادیث آشنا برای ما، توصیه درباره نحوه اختصاص اوقات شبانه‌روز به کارهای گوناگون است. جالب اینجاست که مشابه همین احادیث، در رابطه با چگونگی اختصاص پول و اموال نیز وجود دارد.
بر اساس روایتی از امام صادق علیه السلام موارد خرج پول در 5 دسته قابل طبقه‌بندی است؛ بخشی برای مصرف خود شخص، بخشی برای افرادی که تحت سرپرستی شخص هستند، بخشی برای هدیه، بخشی برای نیکوکاری و بخشی برای پرداخت واجبات (تحف العقول، ابن شعبه حرانی، ص336).
1. مخارج شخصی
مخارج شخصی شامل خوراک، پوشاک، مخارج ازدواج و خدمتکار می‌شود. البته امروزه با توجه به شرایط هر خانواده ممکن است خدمتکار وجود داشته یا نداشته باشد. هزینه‌هایی که صرف تعمیر و نگهداری دارایی‌ها و لوازم می‌شود مانند هزینه‌های خودرو (سوخت، تعمیر و...) و نیز دستمزدی که بابت دریافت خدمات گوناگون پرداخت می‌شود، نیز از این دست هزینه‌هاست.
2. مخارج افراد تحت سرپرستی
همسر و در گاهی موارد پدر، مادر، پدربزرگ و مادربزرگ، فرزندان و نوه‌ها و ... از جمله افراد تحت سرپرستی ما هستند. نفقه فرزندان تا وقتی که نتوانند خود را اداره کنند بر پدر واجب است؛ اگر خویشاوندان (مانند پدربزرگ، مادربزرگ و نوه) فقیر باشند، بر انسان واجب است پس از تأمین مخارج خود و همسرش، نفقه آن‌ها را نیز بپردازد. پرداخت به اشخاص تحت سرپرستی با شرایطی که گفته شد، چه در حال سختى و چه در حال رفاه، برای شخص، ضروری و واجب است.
3. هدیه
بخش دیگری از مخارج، به هدیه دادن اختصاص یافته است؛ هدیه به بزرگان مانند معلم، مربی و ...، هدیه به خویشاوندان و دیگران. این تأکید از آن جهت است که هدیه دادن موجب جلب محبت و تلطیف فضای جامعه است. صدقه دادن به نیازمندان نیز در همین دسته قرار گرفته است.
4. امور خیر
پرداخت بدهى اشخاص بدهکار، امانت جهت استفاده (عاریه)، قرض و حتی پذیرایی از مهمان، از جمله امور خیری است که لازم است افراد بخشی از دارایی خود را در این زمینه صرف کنند. جالب اینجاست که پاداش قرض دادن از صدقه بیشتر است (اسد الغابه، ج 2، ص72) و باعث برکت اموال می‌شود. پذیرایی از مهمان نیز در روایات اهل بیت علیهم السلام منشأ جوانمردی (غررالحکم، ج1، ص142، ح528) و از مکارم اخلاق (غررالحکم، ج6، ص29، ح9354) شمرده شده است.
5. واجبات شرعی
زکات، حج، خمس و جهاد، از جمله واجباتی هستند که بخشی از مخارج افراد به آن اختصاص می‌یابد. البته هر کدام از این موارد در شرایطی خاص واجب می‌شوند که تفصیل آن در رساله‌های توضیح المسائل مراجع قابل دسترسی است.
با توجه به دسته‌بندی ارائه شده، می‌توانیم عملکرد مالی خویش را ارزیابی کنیم؛ تاکنون، به کدام یک از دسته‌های نام برده توجه کمتری داشتیم؟ می‌توانیم پول خود را برای تمام دسته‌ها به مقدار مناسب هر نوع، خرج کنیم. این سبک خرج کردن، گامی است به سوی سبک زندگی مالی و اقتصادی اسلامی.
هشتگ‌های مرتبط
نظر خود را بنویسید
مطالب پیشنهادی
-
برنامه‌ریزی مالی چیست و چه مراحلی دارد؟
بدون برنامه‌ریزی مالی همیشه هشت‌مان گروی نه‌مان است و خواسته‌های‌مان در زندگی، در حد یک رؤیا باقی می‌ماند.
-
پنج باور غلط درباره بودجه‌بندی که نباید باورشان کنید
این باورها، بودجه‌بندی را ابزاری خشک و سخت‌گیرانه می‌دانند
-
-
کفش، نیاز است و آل‌استار، خواسته
دو کلمه‌ای که اشتباه گرفتن‌شان، دردسرهای زیادی به بار می‌آورد!
نظرات
صدقه دادن بیشتر به امور خیر نزدیکه تا هدایا!
در روایت دارد که صدقه را به عنوان هدیه بدهید تا عزت شخص صدقه گیرنده، خدشه دار نشود و خجالت نکشد.
چه زیباست که در روایات اهل بیت علیهم الاسلام حول هر محور مهمی شاهد راهنمایی ها هستیم. بسیار ممنون بابت ارائه این مطلب مفید. به نظر شما چه مقدار از درآمد را باید صرف امور خیر و هدیه کنیم؟
اندازه هدیه و خیریه: اولاً میانه باشد یعنی نه بخیلانه باشد و نه ولخرجی؛ ثانیاً با توجه به درآمد و خرج‌های زندگی و وضعیت شخصی هر فرد با دیگری متفاوت است؛ ثالثاً در هر سطح درآمدی، حتما مقداری از درآمد به این امر تخصیص یابد، هرچند بسیار کم باشد؛ آثار عالی به همراه دارد.
بسیار زیبا بود ، وقتی که آدم به عمق اسلام و احادیث بزرگان نگاه میکنه چقدر از اصل اسلام لذت میبره ، ای کاش همه اینها عملی بشن .
سلام .بسیار آموزنده و کاربردی و مفید . تشکر از شما بابت توضیحات ساده و روان و قابل فهمتون .
استاد اخیرا از چندین منبع شنیدم که خمس تا زمان ظهور امام زمان(عج) از روی دوش مسامانان برداشته شده شما تایید میکنید؟گفته شده به جای خمس مبلغش رو میتونید اگر شخص یا امور خیر که خود انسان تشخیص میده خرج بشه.
با سلام و احترام. امام زمان (عج) شيعيان را در عصر غيبت به فقهاي باتقوا و راويان حديث اهل بيت (ع) ارجاع داده‌اند: «فارجعوا الي رواه حديثنا...». حكم فقهي تمام مراجع تقليد اين است كه در عصر غيبت نيز خمس بر عهده ما است و بايد سال خمسي داشته باشيم. پس از كسر هزينه‌ها و خرج‌هايي كه داشتيم، اگر چيزي اضافه ماند! فقط 20 درصد آن را به مرجع تقليد خود مي‌پردازيم و او در اموري كه دين مشخص كرده است و معلوم است، صرف مي‌كند. سپس آن مقداري كه مي‌ماند، تا آخر عمر ديگر نياز نيست خمسش را بدهيد؛ و براي سال آينده، درآمدها و هزينه‌ها و مازاد آن، مجدد اين مرحله را طي مي‌كنيد. موفق باشيد.