برای بسیاری از پدر و مادرها، صحبت با بچه‌­ها درباره پول و مسائل مالی آنقدر سخت است که ترجیح می­‌دهند هرگز باب چنین بحثی را باز نکنند. این پدر و مادرها معتقدند بچه‌­ها هر وقت بزرگ شوند، خود زندگی، آن­ها را با مشکلات و موضوعات مالی آشنا می‌­کند. وارد بازار کار که شوند، با گوشت و پوست­شان اقتصاد را یاد می­‌گیرند و نیازی نیست ما بچگی آن­ها را با این حرف­‌ها خراب کنیم. مبادا حرفی بزنیم که بچه­‌ها احساس کنند باری روی دوش ما هستند و هزینه‌­های آن­ها ما را به گرفتاری و بی­‌پولی کشانده است.

بد نیست بدانید این ترس، شایع است و والدین بسیاری از سراسر دنیا می‌­ترسند از اینکه بچه­‌های خود را با غول بی­‌شاخ و دم اقتصاد آشنا کنند. شاید این باور همه‌­گیر باشد، اما عام بودن آن دلیل بر درست و قابل اتکا بودنش نیست. بچه­‌ها خیلی بیشتر از آنچه شما فکر کنید، در جریان اوضاع مالی قرار دارند. شاید تعداد صفرهای موجودی حساب شما را ندانند. اما خانه­‌ای که در آن زندگی می‌­کنید، نوع گردش و تفریح، چیدمان سفره شام و ... برای کشف وضعیت مالی خانواده کافی است.

خوب است بچه­‌ها را در جمع خودتان راه دهید و از آن­ها درباره امور زندگی از جمله مسائل مالی، نظر بخواهید. حضور کودکان در جلسات خانوادگی احساس مهم بودن و اعتماد به نفس فوق­‌العاده‌­ای برای آن­ها به همراه دارد. اما این موضوع دلیل نمی‌­شود جزئیاتِ کارگاه در آستانه ورشکستی یا وضعیت خراب بازار را مو به مو برایشان توضیح دهید. اگر هنگام تعدیل نیرو در محیط کار، قرعه به نام شما افتاد، کافی است به فرزند کوچکتان بگویید از این به بعد کمتر بیرون شام می­‌خوریم و بیشتر در خانه غذا می­‌پزیم. چون هزینه آن کمتر خواهد بود. روحیه کودک لطیف­‌تر از آن است که مثل شما در برابر مشکلات تاب بیاورد و راه چاره‌­ای پیدا کند.

آگاهی از این موضوعات فقط کابوس­‌های شبانه و ناامیدی و سرخوردگی برای آن­ها به همراه دارد. البته درمورد بچه­‌های دبیرستانی که از درک بالاتری برخوردارند، وضع فرق می‌­کند. می‌­توانید گوشه­‌ای از مشکلات مالی را به آن­ها نشان دهید. اما همزمان باید به آن­ها اطمینان دهید از قبل به فکر هزینه‌­های آینده آن­ها بوده­‌اید و با کمی صرفه­‌جویی و مراعات اوضاع روبه­‌راه می‌­شود.

اگر در پی انجام یک تصمیم مالی مثل پس‌­انداز برای سفر، تعویض خودرو یا لوازم منزل و ... هستید، موضوع را در جمع خانوادگی مطرح کنید و از فرزندتان بخواهید نظر بدهد. جزئیات برنامه­‌ریزی را با توجه به سطح درک کودک از موضوعات برایش توضیح دهید و در صورت امکان از او بخواهید یک تحقیقات ساده اینترنتی انجام دهد و پیشنهادهای گوناگون و تخفیف­‌های موجود را بررسی کند.

برای تعیین میزان پول توجیبی، از خود بچه‌­ها کمک بگیرید. زندگی خصوصی آن­ها، جزئیاتی دارد که والدین خیلی در جریان آن قرار ندارند. به نوجوانی خودتان رجوع کنید و به آن­ها حق بدهید دلشان بخواهد هر ازگاهی با دوستانشان تفریح‌­های گران را تجربه کنند یا از فروشگاه‌­های رنگارنگ و گل­‌گلی لوازم غیرضروری بخرند.

• مشکلات جدی مالی را سربسته و در حد درک کودک برایشان توضیح دهید.
• هنگام برنامه‌­ریزی برای یک تصمیم مالی از کودکان کمک بخواهید.
• برای تعیین میزان پول توجیبی، از بچه‌­ها درباره مقدار پول مورد نیازشان سوال کنید.

چی نگیم؟

با همه این اوصاف و تشویق به صحبت درباره مسائل مالی با کودکان، چیزهایی هست که آن­ها نمی‌­دانند و بهتر است برای همیشه درموردشان نادان بمانند. مثلا همان تعداد صفرهای حساب بانکی که گفتیم. اگر درباره میزان حقوق از شما سوالی پرسیدند، به­‎شان اطمینان دهید که از تأمین نیازهای زندگی روزمره برمی­‌آیید و لازم نیست فیش حقوقی­تان را رو کنید. خود را با ملاک میزان حقوق دریافتی، با همسرتان مقایسه نکنید. آگاهی از تفاوت دریافتی والدین به نوعی قضاوت ناخواسته در ذهن بچه­‌ها منجر می­‌شود.

موضوع دیگری که باید از بچه‌­ها پوشیده بماند، میزان سرمایه‌­گذاری و پس‌­انداز شما برای دوران بازنشستگی است. شاید فقط یک عدد از دهان شما بیرون بیاید. همان عدد می­‌تواند بازیچه بچه­‌ها شود و نقل محافل دوستانه­‌شان. درمورد وضعیت مالی افراد فامیل و دوستان هم در حضور بچه‌­ها صحبت نکنید. اینکه عمه کودکتان چقدر ولخرج است یا دایی­‌اش مدام بی­‌گدار به آب می‌­زند و سرمایه پدری را به باد داده، خیلی موضوع مناسبی برای هم‌صحبتی با بچه‌­ها نیست. هزینه تحصیل، معلم خصوصی و پرستار و نگرانی­‌تان بابت مخارج آینده دانشگاه را هم از آن­ها مخفی نگه دارید. نگرانی شما از مخارج دانشگاه ممکن است باعث دلسردی و عدم تمایل آن­ها به ادامه تحصیل شود یا نگاهشان نسبت به معلم و پرستار مهربانشان تغییر کند.

• میزان دقیق حقوق دریافتی
• مقایسه حقوق پدر و مادر
• اندوخته حساب پس­‌انداز و حساب بازنشستگی
• اظهارنظر درباره وضعیت مالی اقوام
• هزینه معلم خصوصی و پرستار
• نگرانی بابت هزینه­‌های دانشگاه در آینده