اولین و سریع‌ترین راه برای داشتن پول بیشتر به منظور پرداخت بدهی‎، کاهش هزینه‎ است. همان‌طور که هیچ‌گاه نمی‌توانید ظرف سوراخی را از آب پر کنید؛ بدون کنترل هزینه‌ها حتی با داشتن درآمد مناسب نیز قادر به پرداخت بدهی‌های خود نخواهید بود.

کاهش هزینه‎ عموماً موضوع محبوبی نیست. بیشتر افراد با خود می‌گویند «یعنی از این هم کم‌تر؟» چون معمولاً باور دارند تا جایی که امکان داشته هزینه‌های خود را قطره‌چکانی کرده‌اند و در سطح کمترین هزینه ممکن، زندگی می‌کنند. برخی هم عقیده دارند کاهش جزیی هزینه‌ها اینجا یا آنجا تأثیری در مشکلات مالی‏‌شان ندارد. عده‌ای هم فکر می‌کنند با این کار همین خوشی‌های کوچک زندگی‌شان را نیز از دست می‏‌دهند. بالاخره زندانی‌ها هم یک ساعت هواخوری دارند!

برای ایجاد انگیزه در خودتان، تنها کاهش هزینه در یک روز یا یک هفته را در نظر نگیرید بلکه آن هزینه را در چهار هفته ماه و دوازده ماه سال ضرب کنید تا متوجه میزان تفاوت واقعی ایجادشده بشوید.

برای کاهش هزینه‌ها بر اساس حدس و گمان عمل نکنید و تمامی مبالغ مربوط به مخارج را ثبت کنید تا متوجه شوید در چه مواردی امکان کاهش هزینه وجود دارد. بودجه‌بندی  ابزاری فوق‌العاده است. اینکه کجا و چگونه می‌توان هزینه‌ها را کاهش داد به میزان درآمد، سطح بدهی و استاندارد زندگی هر فرد بستگی دارد. بسیاری اوقات تنها با چند تصمیم ساده می‌توان جلوی مخارج زیادی را گرفت؛ اما در بیشتر مواقع به بررسی و تلاش بیشتر نیاز است. در ادامه راه‌های کاهش هزینه‌ها آمده است که با کمی چاشنی خلاقیت تأثیر چشم‌گیری خواهند داشت. اگر بتوانید ماهانه در ده مورد از این اقدامات تنها بیست هزار تومان صرفه‌جویی کنید، هر ماه دویست هزار تومان بیشتر برای پرداخت بدهی‌ها پول دارید:

• دفعات رفتن به رستوران و کافی‌شاپ را تا حد ممکن کاهش دهید و ناهارتان را با خود به سرکار ببرید.
• به آپارتمانی با اجاره کم‌تر نقل مکان کنید و تا حد امکان تعمیرات خانه را خودتان انجام دهید.
• از رفت‌وآمد‎های غیر ضروری خودداری کنید و با یک سفر تمام کارهای خود را انجام دهید.
• با فهرست خرید به فروشگاه بروید و به آن پایبند باشید. از خریدهای هیجانی خودداری کنید.  
• برای خرید پس‌انداز و برنامه‌ریزی کنید. پژوهش‌ها نشان می‌دهد خوشحالی افراد از خرید، بیشتر به شور و شوق خرید برمی‌گردد نه خود خرید. با برنامه‌ریزی هم لذت بیشتری می‌برید و هم کمتر خرج می‌کنید.
• هنگام گرسنگی به خرید نروید؛ زیرا آماده زیاده‌روی در خرید هستید.
• گوش به زنگ باشید تا ببینید چه موقع کالاهای مورد نیاز شما در حراج هستند یا تخفیف خورده‌اند.
• از خرید مقایسه‌ای غافل نشوید. به ویژه برای خریدهای مهم و با هزینه بالا حتماً از قبل قیمت‌ها را بررسی کنید.
• کالاهای غیر خوراکی را از فروشگاه‌های مواد غذایی نخرید؛ چون به احتمال زیاد قیمت بالاتری دارند.
• لباس‌های هر فصل را در پایان آن فصل و در حراج خریداری کنید. لباس‌های چندکاره بخرید تا بتوانید در چند موقعیت از آن‌ها استفاده کنید.
• با ترفندهای خیاطی، لباس‌ها را تعمیر و اصلاح کنید. همچنین لباس‌ها را مناسب بشویید تا عمر بیشتری داشته باشند.
• اشتراک ماهانه تماشای فیلم خود را لغو کنید یا این خدمات را با یک دوست شریک شوید. به جای سینما، فیلم‌ها را در شبکه نمایش خانگی ببینید یا به جای خرید کتاب‎‌های جدید از کتابخانه استفاده کنید یا از دوستی امانت بگیرید. کتاب‌های الکترونیک هم ارزان‌تر هستند و هم نیاز به مکانی برای نگهداری ندارند.
• از طرح‌های تخفیفی اپراتورهای تلفن همراه استفاده کنید تا هزینه قبض و اینترنت خود را کاهش دهید.
• هنگام خرید، چانه زدن را امتحان کنید. مطابق تحقیقات فقط یک‌چهارم افراد هنگام خرید چانه می‌زنند. مطمئن باشید فروشندگان خوش انصافی هستند که روی شما را زمین نمی‌زنند.
• در مصرف آب، برق و گاز صرفه‌جویی کنید، لامپ‌ها و تلویزیون را در مواقعی که استفاده نمی‌کنید، خاموش کنید. ماشین‌های ظرفشویی و لباسشویی را در دفعات کم‎‌تر، با ظرفیت کامل و در ساعات افت مصرف روشن کنید.
• تا هشتاد درصد از پول‌هایی را که برنامه‌ریزی‏‌نشده به دست می‌آورید به پرداخت بدهی اختصاص دهید؛ پول‌هایی مانند هدیه یا پاداش.

کاهش هزینه‌ها تا جایی امکان‌پذیر بوده و در شرایطی ممکن است پاسخگوی پرداخت بدهی‌ها نباشد. هم زمان با کاهش هزینه باید به فکر این باشیم که چگونه و از چه راه‌هایی می‌توانیم درآمدمان را افزایش دهیم. البته افزایش درآمد موضوعی است که نه تنها در مواقع مشکلات مالی، بلکه در تمامی شرایط باید به آن فکر کرده و برایش تلاش کنیم. تنها با داشتن درآمد کافی است که می‎‌توانیم بدون دغدغه تمامی هزینه‌هایمان را پوشش دهیم، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری کنیم و در نهایت به اهداف مالی خود برسیم.

تقریباً همه مشاغل را می‌توان به پنج سبک انجام داد و درآمد کسب کرد. مثلاً یک وکیل بود (خویش‌فرما)؛ یک مؤسسه وکالت تأسیس کرد (کارآفرین)؛ کارشناس حقوقی یک سازمان بود (استخدام)؛ ساعاتی را به مشاوره حقوقی اختصاص داد (دستمزد)؛ یا پروژه دعوای حقوقی یک سازمان را پذیرفت و انجام داد (پیمانکاری).

یک راهکار کلی این است که در همان شغل فعلی بمانیم و سبک شغلی دیگری به آن اضافه کنیم. مثلا اگر کارمند طراح هستیم، به صورت پروژه‌ای در خارج از ساعات کاری هم فعالیت طراحی انجام دهیم. راهکار دیگر این است که کار خود را ماهرانه‌تر انجام داده و در نتیجه درآمد بیشتری کسب کنیم. برای مثال فروشنده باید به دنبال روش‌هایی برای افزایش مهارت فروش خود باشد یا کارمند باید مهارت‌های شغلی بهتری کسب کند تا بتواند تقاضای افزایش حقوق کند. جدای این دو روش کلی، در ادامه روش‌های پیشنهادی برای افزایش درآمد آمده است:

• ساعات کاری خود را افزایش دهید (برای بسیاری از افراد این موضوع به معنی شغل دوم یا شروع یک کسب‌وکار در کنار کار اصلی است).
• میزان پول دریافتی خود در زمان کار را افزایش دهید (این می‌تواند به معنای تغییر شغل یا درخواست افزایش حقوق باشد).
• حتما به فکر سرمایه‌گذاری باشید و اطمینان حاصل کنید که بهترین بازده را کسب می‌کنید.از سرگرمی‌های خود درآمد کسب کنید.
• هنرها و صنایع دستی خود را از روش‌های ممکن بفروشید.
• فهرستی از مهارت‌هایتان تهیه کنید. سایت‌هایی هستند که می‌توانید در آن‌ها ثبت‌نام کرده و نوع مهارت خود را ذکر کنید. سپس مشخصات شما برای افراد متقاضی آن مهارت نمایش داده می‌شود. با این کار، از مهارت‌های خود درآمد کسب می‌کنید.
• تدریس خصوصی کنید. برای مثال اگر ساز می‏‌زنید می‌توانید این کار را به وسیله‌ای برای کسب درآمد تبدیل کنید.
• در صورت امکان فضاهای اضافی خانه را اجاره دهید. برای مثال اگر انبار، پارکینگ یا حیاطی دارید که از آن استفاده نمی‌کنید به سایر همسایگان اجاره دهید. یا اگر در محله‌های شلوغ شهر هستید و در نزدیکی شما مکان‌هایی مانند باشگاه‌ ورزشی یا مرکز خرید وجود دارد، می‌توانید پارکینگ خود را برای ساعاتی از روز به مراجعین اجاره دهید.
• وسایلی را که مطمئن هستید دیگر استفاده نمی‌کنید و نیازی به آن‎ها ندارید، بفروشید. به لطف اینترنت فروش وسایل اضافی هیچ‌گاه اینقدر ساده نبوده است. اگر از روش‎‌های سنتی‌تر مانند تبلیغ در روزنامه یا مغازه‌های دست‌دوم‌فروشی استفاده می‌کنید حتماً هزینه‌های فروش را هم در نظر بگیرید. قبل از فروش از ارزش واقعی کالا مطمئن شوید تا نه فریب بخورید و نه قیمت بالایی تعیین کنید که مانع فروش آن باشد.

به یاد داشته باشید که همه این تلاش‌ها برای رهایی از بدهی بسیار ارزشمند و البته موقتی است. بعد از پرداخت بدهی‌ها دوباره می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید.