در زندگی مشترک، تصمیم‌ها دامنۀ تأثیر گسترده‌تری دارند و کیفیت مدیریت مالی دخل و خرج‌ها و تعامل مالی با یکدیگر نیز بر ابعاد دیگر زندگی سایه می‌افکند و بر رضایت‌مندی مشترک اثرگذار است. بسیاری از زوجین پس از ازدواج، با مشکلات و تنش‌های عاطفی روبه‌رو می‌شوند که ریشه در مسائل مالی و مشخص نبودن چگونگی همکاری مالی دارد. آگاهی از الگوهای تعامل مالی زوجین و گفت‌وگو و توافق برای عمل بر اساس الگوی مالی مشترک سالم، علاوه بر پیشگیری از بروز این مشکلات، زمینه را برای ارتقای مالی زندگی، رشد رفاه و میزان رضایت اعضای خانواده فراهم می‌کند. دانستن چند نکته و برنامه‌ریزی مطابق آن برای دوران زندگی مشترک و همچنین کسانی که در آستانۀ تشکیل خانواده هستند، ضروری به نظر می‌رسد.

بهتر است پیش از ازدواج، مثلاً در جلسات سوم و چهارم آشنایی، دربارۀ وضعیت مالی فعلی، اهداف مالی، انتظارات مالی و نحوۀ مدیریت مطلوب دخل و خرج خانواده گفت‌وگو کنیم. هر چه شفافیت در اظهار وضعیت کنونی و بیان ملاحظات فردی بیشتر باشد، توافق مالی در آینده و در تلاطم‌های مالی پایدارتر خواهد بود.

باور رایجی در جامعه وجود دارد که می‌گوید: «تمام درآمدت را به همسرت نگو.» نداشتن شفافیت مالی و پنهان‌کاری در زندگی مشترکی که طرفین تمام احساس و عاطفه، زمان، جسم و آیندۀ خود را صادقانه به اشتراک می‌گذارند، رفتاری غیراخلاقی و نادرست است. این باور غلط ریشه در آن دارد که اظهار میزان دقیق درآمد با سوءاستفادۀ همسر و اتلاف منابع همراه خواهد شد و این پنهان‌کاری بهانه‌ای است برای مدیریت بهتر و آینده‌نگری بیشتر. حال آنکه همگی برای همسر آینده‌مان قدرت درک و همراهی بسیاری متصور بوده‌ایم که منجر به تصمیم ازدواج شده است و اتفاقاً رفتارهایی مانند ولخرجی و همراه نبودن، ریشه در گفت‌وگو نکردن دربارۀ مسائل مالی و شفافیت ناکافی دارد. شریک زندگی حق دارد در جریان امور مالی باشد و آگاهی او در همراهی و توفیق بیشتر مؤثر است.

معمولاً میان همسران چند روش تعامل مالی رایج است:

1. درآمدها یک‌کاسه می‌شود و خرج‌ها با هم انجام می‌شود. معمولاً هماهنگی و دستیابی به این سبک دشوار است. در این الگو، هر دو با مشورت یکدیگر بودجه‌بندی مخارج را برنامه‌ریزی می‌کنند، با افتتاح حساب مشترک خرج می‌کنند و برای خودآگاهی و مدیریت بهتر منابع، آن‌ها را می‌نویسند و در پایان ماه به ارزیابی می‌گذارند. پس‌انداز و سرمایه‌گذاری نیز در این الگو به صورت مشترک و هماهنگ انجام می‌شود.

2. هر کس برای درآمد خودش تصمیم می‌گیرد و از آنجا که مرد مسئول تأمین مخارج خانه است، او باید برنامه‌ریزی درستی داشته باشد و زن برای پول‌های خودش تصمیم می‌گیرد. در این الگو، هر یک از زوجین جداگانه و مستقل پس‌انداز و سرمایه‌گذاری می‌کند. گر چه این حق هر دو طرف است، زندگی مشترک برای گرفتن حق نیست و هدفش محبت، حسن و احسان است. حاکمیت این نگاه بر فضای زندگی منجر به اختلاف و بهره‌بری ناکافی از منابع می‌شود.

3. هر یک از طرفین با توافق میان خود، ردیف‌هایی از هزینۀ خانوار را بر عهده می‌گیرند و این ردیف‌ها شفاف است. برای مثال، مرد ردیف‌های هزینۀ مسکن، خوراک و پوشاک را بر عهده می‌گیرد و زن هزینه‌های سفر، اقساط وام یا تسهیلات. در این روش که مناسب‌تر به نظر می‌رسد، هر کس دربارۀ اختصاص درآمد خود به ردیف‌های هزینۀ مشخص متعهدشده برنامه‌ریزی می‌کند و تصمیم می‌گیرد. بنابراین، کاملاً مشخص است درآمد چقدر است و هزینه و بودجه‌بندی چقدر. در این رویکرد، بعد از توافق برای پس‌انداز ماهانه، هر یک ماهانه مبلغ مشخص‌شده را به حساب پس‌انداز خانواده واریز می‌کند و تصمیم‌گیری دربارۀ هزینه‌کرد و سرمایه‌گذاری این مبالغ نیز مشترک و با مشورت انجام می‌شود.

- همسران معمولاً با هم ناسازگارند. ازدواج نیز لزوماً سازگاری نیست؛ بلکه شیوۀ رفتار با ناسازگاری است. بنابراین، طبیعی است که افراد در چند مسأله هم‌سو نباشند که یکی از آن‌ها مسائل مالی است. کلید مهم در تفاوت شخصیت و رفتار مالی، مانند تفاوت در روابط عاطفی، امور عقیدتی، مذهبی و سیاسی، فهم یکدیگر و پذیرش این تفاوت‌ها است و شیوۀ رفتار ما با این ناهم‌سویی مهم است.

- هنگام بودجه‌بندی سعی کنید با گفت‌وگوهایی صمیمانه و بدون سوگیری، نیازهای طرف مقابل را درک کنید و با فهم یکدیگر برنامه‌ریزی کنید.

- فارغ از بُعد معنوی و ارزش بسیار فرهنگی خانه‌داری زن در خانواده، این فعالیت از بعد اقتصادی نیز ارزشمند است. اگر مرد با تلاش برای درآمدزایی در جهت رشد ثروت خانواده تلاش می‌کند، همسر خانه‌دارش نیز با کاهش هزینه‌هایی مانند هزینه‌های سنگین شهریۀ مهدکودک و تهیۀ وعدۀ غذایی از بیرون، ثروت خانواده را افزایش می‎دهد. بنابراین، زن نیز در این دارایی و ثروت سهیم است و باید نیازها و نظرات در گفت‌وگوهای آرام و صمیمانه گفته شود. امروزه، یکی از بندهای سند ازدواج، حق مالکیت زن در نیمی از دارایی‌های حاصل‌شده پس از ازدواج است.

- سواد مالی رویکرد همدلی و همراهی همسران را پیشنهاد می‌کند؛ اما هم‌زمان، زنان را به حفظ استقلال و تقویت توانمندی‌های خود تشویق می‌کند تا در صورت بروز اتفاق‌های ناخوشایندی مانند فوت همسر یا جدایی، آسیب‌پذیری کم‌تر و تاب‌آوری مالی بیشتری داشته باشند.

- گفت‌وگو و تعیین اهداف مالی مشترک منجر به کاهش هزینه‌های غیرضروری، تخصیص بهینۀ منابع و افزایش میزان رضایت و رفاه می‌شود. در چنین حالتی، مرد و زن به پشتوانه و دلگرمی یکدیگر، زودتر به اهداف مالی بزرگ خود مانند خانه‌دار شدن، خرید خودرو و ارتقای زندگی دست می‌یابند.