چرا باید کودکان را با سرمایهگذاری و ریسک آشنا کرد؟
شیلا بئر، نویسندۀ کتابهای سواد مالی در مصاحبۀ اختصاصی با آکادمی هوش مالی
شیلا بئر، نویسندۀ هفتمین جلد از مجموعۀ 40جلدی داستانهای سواد مالی است؛ مجموعه کتابهایی که توسط آکادمی هوش مالی تهیه شده و انتشارات قدیانی آنها را منتشر کرده است. او رئیس سابق شرکت بیمۀ سپردههای فدرال و یکی از برجستهترین کارشناسان مالی در آمریکاست. خانم بئر در سال 2008 و در بحبوحۀ بحران مالی، کتاب «کارواش خانگی» را با هدف آموزش مفاهیم مهم مالی، از جمله ریسک، کارآفرینی و بازار سرمایه برای کودکان نوشت. آن چه در ادامه میآید، مصاحبۀ اختصاصی آکادمی هوش مالی با این نویسندۀ داستانهای سواد مالی است.
کودکان از کتاب «کارواش خانگی» چه مفاهیمی را میآموزند؟
«کارواش خانگی» داستان کودکی را روایت میکند که برای خرید عروسک محبوبش به ده دلار نیاز دارد. او تصمیم میگیرد برای کسب درآمد، کارواشی خانگی راه بیندازد؛ اما سرمایهای برای خرید وسایل ندارد. ایزابل با دوستانش صحبت میکند و از آنها میخواهد در کسبوکار او شریک شوند. هر کدام از دوستان ایزابل یک دلار به او قرض میدهند و ایزابل هم وعدۀ برگرداندن پول بیشتر را به آنها میدهد. البته او از موفقیت کسبوکارش مطمئن نیست. بنابراین، میشود گفت یکی از مهمترین موضوعهایی که کودکان با خواندن این داستان میآموزند، ریسکپذیری است. در نهایت، ایزابل موفق میشود 20 دلار از شستن اتومبیل کسب کند و به هر یک از دوستانش دو دلار بپردازد.
مفهوم «بازار سرمایه» و «کارکرد سهام» برای بسیاری از بزرگترها هم پیچیده است. «بازار سهام» و «کارآفرینی» موضوعهای دیگری هستند که کودکان در این کتاب با آن آشنا میشوند. «کارواش خانگی» به سادگی توضیح میدهد که ایزابل چطور کسبوکارش را به ده واحد تقسیم میکند و هر واحد را به قیمت یک دلار به دوستانش میفروشد. به عبارت دیگر، دوستان ایزابل صاحب نیمی از کسبوکار او شدند. ایزابل با کارآفرینی، برای دوستانش هم کسب درآمد کرد.
کودکان با خواندن «کارواش خانگی» به درک درستی از معانی «کارآفرینی» و «سرمایهگذاری» میرسند. آنها متوجه میشوند کارآفرین کسی است که برای تولید محصول یا راهاندازی شغل جدید ریسک میکند و ممکن است بخشی از سرمایۀ خود را از دست بدهد. سرمایهگذاران نیز کسانی هستند که برای راهاندازی کسبوکار یا کمک به رشد آن، به کارآفرینان پول قرض میدهند.
امور مالی و اقتصادی در دنیای امروز پیچیدهتر شده و از این رو، آموزش دربارۀ ارزش پسانداز و سرمایهگذاری به کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است. علاوه بر آموزش مبانی کسبوکار و سرمایهگذاری، این کتاب در ایجاد انگیزه و علاقهمندی کودکان به درس ریاضی، تأثیر درخور توجهی دارد.
چرا آموزش سواد مالی به کودکان مهم است؟
مفهوم «بازار سرمایه» و «کارکرد سهام» برای بسیاری از بزرگترها هم پیچیده است. «بازار سهام» و «کارآفرینی» موضوعهای دیگری هستند که کودکان در این کتاب با آن آشنا میشوند.
در سال 2008 و در زمان وقوع بحران مالی، ریاست شرکت بیمۀ سپردههای فدرال بر عهدۀ من بود. نبود قطعیت مالی، مشکلات بسیاری برای خانوادههای آمریکایی به وجود آورد و نیاز شدید به افزایش سطح آگاهی و مهارتهای مالی احساس میشد. تجربۀ آن سالها نشان داد هر چه کودکان زودتر با پول و مدیریت آن آشنا شوند، در بزرگسالی و در مواجهه با بحرانهای مالی و موانع اقتصادی، آسیبهای کمتری میبینند.
سود مرکب، هزینهفرصت و خرج درست، از مهمترین مفاهیمی است که باید به کودکان آموزش داد. آنها باید به این درک برسند که هر چه مدت زمان بیشتری پول را کنار بگذارند، سود بیشتری به دست میآورند. تصمیمگیریهای مالی در مواجهه با نیازها و خواستهها و البته انتخاب میان لذت آنی و دستیابی به هدفی بزرگتر در آینده، درس کلیدی دیگری برای کودکان است. وقتی آنها پساندازشان را از حساب بانکی یا قلک بیرون بیاورند، دیگر سودی به آنها تعلق نخواهد گرفت. در واقع، آن پول از دست رفته و باید از اول شروع کنند. اینجاست که کودکان مفهوم هزینهفرصت را به خوبی متوجه میشوند.
درس سوم، آموزش دربارۀ میزان و چگونگی خرج کردن است. خرج کردن اشکالی ندارد؛ اما خوب است کودکان پولشان را به کالا یا خدمات معنادار و باکیفیت تبدیل کنند و البته این کار را در زمانی درست انجام دهند.
پدر و مادرها چه نقشی در آموزش مهارتهای مالی به کودکان دارند؟
توصیۀ من به والدین این است که عادت به پسانداز و مقتصد بودن را در کودکانشان پرورش دهند. کودکان باید یاد بگیرند برای خرید کالا و محصولاتی که دوست دارند، پسانداز کنند و منتظر بمانند.
در درجۀ اول، عادتهای مالی کودکان در رفتارهای مالی والدینشان ریشه دارد. کودکان به نگرش و رفتارهای پدر و مادرها در حین تصمیمگیری، خرید محصولات باکیفیت، مقایسۀ قیمتها، پسانداز و بخشش، توجه کرده و از آنها الگوبرداری میکنند. بنابراین، رفتار مالی درست پدر و مادرها مهمترین درس برای کودکان است. ارزشها و باورهای کودکان دربارۀ پول در خانه شکل میگیرد. مادر من در دوران رکود بزرگ در آمریکا بزرگ شد. همین اتفاق باعث شد صرفهجویی و پسانداز همیشه برای او مهم باشد. این ارزشها به من و خواهرم هم القا شد؛ اما آموزش این درسها به کودکان در دنیای امروز دشوارتر است.
از سوی دیگر، صحبت کردن با کودکان دربارۀ امور مالی شخصی و مشارکت دادن آنها در تصمیمگیریهای مالی خانواده نیز مهم است. واقعیت این است که مالی شخصی و واژهها و اصطلاحات مربوط به آن برای بسیاری از بزرگترها هم ترسناک است. پس لازم نیست کودکان را با ادبیات پیچیدۀ اقتصادی و مالی گمراه کنیم. درست مثل یادگیری زبانی جدید، همین که آنها با دستورالعملهای مالی پایه آشنا شوند، کافی است. یکی از دلایل من برای نوشتن کتاب داستانهای تصویری در حوزۀ مالی که کودکان را مخاطب قرار میدهد، این است که عموماً والدین این کتابها را برای کودکانشان میخوانند. بنابراین، اطلاعات خودشان هم بیشتر میشود.
توصیۀ من به والدین این است که عادت به پسانداز و مقتصد بودن را در کودکانشان پرورش دهند. کودکان باید یاد بگیرند برای خرید کالا و محصولاتی که دوست دارند، پسانداز کنند و منتظر بمانند. در این مدت فرصت خواهند داشت فکر کنند که آیا واقعاً به آن کالا نیاز دارند یا خیر. ریسک و چالشهای مربوط به آن از دیگر مفاهیم کلیدی است که آشنایی با آن، زندگی آینده را برای کودکان راحتتر میکند.
آیا کتاب دیگری در زمینۀ سواد مالی نوشتهاید؟
در درجۀ اول، عادتهای مالی کودکان در رفتارهای مالی والدینشان ریشه دارد. کودکان به نگرش و رفتارهای پدر و مادرها در حین تصمیمگیری، خرید محصولات باکیفیت، مقایسۀ قیمتها، پسانداز و بخشش، توجه کرده و از آنها الگوبرداری میکنند.
در سال 2006، کتابی به نام «پسانداز راک و براک» نوشتم. راک و براک دو برادر دوقلو هستند. روزی پدربزرگشان میگوید قرار است به مدت ده هفته، هر شنبه به هر کدام یک دلار پولتوجیبی بدهد. پدربزرگ برنامهای در نظر میگیرد و به آنها وعده میدهد اگر هر هفته پولشان را پسانداز کنند، معادل همان رقم، پولتوجیبی به آنها بدهد؛ اما اگر آن را خرج کنند، پول بیشتری در کار نیست.
راک که از پولتوجیبیاش هیجانزده است، بیوقفه خرید میکند و هر هفته سراغ اسباببازیهایی میرود که دوست دارد؛ اما براک پولتوجیبیاش را جمع میکند. پس از ده هفته، راک هیچ پولی ندارد؛ اما براک موفق شده 512 دلار جمع کند. راک از اشتباههایش پشیمان میشود؛ اما براک به او نشان میدهد که هیچ وقت برای پسانداز کردن دیر نیست. این کتاب هم قدرت سود مرکب و پسانداز را به کودکان میآموزد.
- چکیدهای از این مصاحبه در تاریخ 1400/1/18 در سایت روزنامۀ دنیای اقتصاد منتشر شده است.
«کارواش خانگی» یکی از کتابهای مجموعۀ «آموزش سواد مالی به کودکان» است که با همکاری آکادمی هوش مالی و انتشارات قدیانی به چاپ رسیده و روانۀ بازار شده است.
هشتگهای مرتبط
نظر خود را بنویسید
مطالب پیشنهادی
-
چرا ریسکپذیر نیستیم؟ با نگاهی به صندوقهای سرمایهگذاری
گفتگوی دکتر کمیل رودی و فرهاد جم در برنامه خانه تو؛ شبکه چهارم سیما؛ قسمت یازدهم
-
چشم و گوش بچهها را باز کنید
آموزش سواد مالی به کودکان را از چه سنی باید شروع کرد؟
نظرات
با سلام و روز بخیر. ضمن تشکر از آکادمی هوش مالی، کتاب داستانی جذاب خانم شیلا بئر به نام «پسانداز راک و براک» که در مصاحبه از آن نام برده شده، در انتشارات بورس به فارسی ترجمه شده است. همانطور که در مصاحبه هم آمده است این کتاب هم قدرت سود مرکب و پسانداز را به کودکان میآموزد و علاقه مندان می توانند ترجمه فارسی این کتاب را با عنوان «مسابقه پس انداز» از سایت انتشارات بورس تهیه نمایند. در ضمن نسخه الکترونیک کتاب نیز در طاقچه قابل دریافت است. https://www.boursepub.ir/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D9%87-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2-5