هر چقدر هم در بودجه‌بندی تازه کار باشید، اگر عادت‌های خوب بودجه‌بندی در خودتان ایجاد و از اشتباهات رایج در بودجه‌بندی دوری کنید، بعد از گذشت مدتی، تبدیل به فردی مسلط بر امور مالی زندگی‌تان می‌شوید. اگر سه ماه به برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی ادامه دهید، متوجه الگوهای رفتاری خود در زمینه مسائل مالی می‌شوید و درک بهتری از توان اقتصادیتان به دست می‌آورید. طی این سه ماه چیزهای زیادی یاد می‌گیرید و گاهی احساس چالش می‌کنید. اما خیالتان راحت باشد این اتفاق کاملا طبیعی است. یکی از این چالش‌ها ثابت و منظم نبودن درآمد است. 

دانشجویانی که همراه با تحصیل، کارهای فصلی می‌کنند، هنرمندانی که بعد از پایان فعالیت هنری‌شان دستمزد می‌گیرند، فروشندگانی که معمولا درآمد متغیر و فصلی دارند، پزشکان یا تعمیرکارانی که مشتریانشان از ماهی به ماهی دیگر متفاوت است، همیشه با این چالش مواجه هستند که در برنامه‌ریزی مالی‌شان، چطور هزینه و درآمد ماهانه را تراز کنند.

بودجه‌بندی برای این افراد بسیار تأثیرگذار است. چرا که آن‌ها نمی‌دانند چه رقمی در ماه بعد به حسابشان می‌آید. اگر برنامه‌ای برای موارد اضطراری، بازپرداخت بدهی و خرج‌های روزمره داشته باشند، شب را بهتر می‌خوابند و دغدغه گذرانِ زندگی را نخواهند داشت.

برای بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی مالی با درآمد نامنظم، موارد زیر را به کار ببندید: 

• اگر برآوردی از درآمد ماه آتی دارید ولی کم و زیادش را مطمئن نیستید، کمترین مقداری را بنویسید که احتمال دارد به دست بیاورید.
•  اگر هیچ برآوردی از درآمد ماه آتی ندارید، بهتر است با توجه به درآمد ماه‌های قبلی‌تان، متوسط مبلغی را حساب کنید که به دست می‌آورید.
•  متوسط هزینه‌های ثابت و متغیرتان در ماه‌های گذشته را محاسبه کنید.
•  بر اساس این ارقام، ابتدا نیازهای اولیه را پوشش دهید و سپس سراغ خواسته‌های بعدی بروید.
•  دسته جداگانه‌ای را -مثلا با نام صندوق کسر و اضافه- به درآمدهای نامنظم و خارج از برنامه اختصاص دهید تا در ماه‌هایی که درآمدتان کمتر پیش‌بینی شما بود، بتوانید از آن استفاده کنید.
•  هر پولی که اضافه‌تر از پیش‌بینی‌تان به دست آوردید به صندوق کسر و اضافه واریز کنید.
•  بر اساس بودجه‌بندی خود، برای پوشش هزینه‌ها اگر با کسری مواجه شدید، از این صندوق برداشت کنید. دقت کنید که هزینه‌های شما نباید بیشتر از متوسط درآمد ماهانه شود. در نتیجه در برداشت از این صندوق با دست و دلبازی عمل نکنید.
•  از برنامه این ماه، برای بودجه‌بندی ماه بعد استفاده کنید و طبق برآورد‌های جدید، برنامه‌تان را تعدیل کنید.
  

نکته پایانی:

اینکه درآمدتان غیرقابل پیش‌بینی است نباید بهانه‌ای برای پیش‌بینی نکردن هزینه‌ها شود. همه چیز را اصولی و درست انجام دهید اما فراموش نکنید که با خودتان مهربان باشید. ممکن است در بین راه دچار اشتباهاتی بشوید یا پیش‌بینی‌هایتان درست از آب در نیاید. اگر ده یا پانزده درصد از بودجه را نتوانستید تراز کنید، نگران نباشید، بلکه بر آن هشتاد یا نود درصدی که محقق شده است تمرکز کنید و به مسیرتان ادامه دهید تا قلق کار دستتان بیاید. از اشتباهاتی که پیش می‌آید برای یادگیری مدیریت مالی شخصی‌تان بهره ببرید. رفته رفته درصد تحقق بودجه افزایش پیدا می‌کند و شما در مدیریت پول موفق‌تر می‌شوید.