"صد ناز و نعمت" یا "نان جو آلوده در خون"

واکاوی مفهوم رزق و کسب درآمد. مجموعه درس‌گفتارهای کافه هوش مالی 1

اگر دستم رسـد بر چرخ گردون            از او پرسم که این چون است و آن چون

یکی را داده‌­ای صد ناز و نعمت           یکی را نـــان جـو آلـــوده در خــــون

برای باورمندان به خدا، تبیین واقعیت زندگی مبتنی بر آموزه­‌های خدامحور، می‌­تواند دشوار یا گاه نپذیرفتنی باشد. به‌­ویژه این دشواری یا عدم پذیرش وقتی جدی‌­تر می‌­شود که بُعدی ملموس از زندگی مانند اقتصاد در برابر آینه این آموزه‌­ها قرار می‌­گیرد. آموزه‌­ها به طور معمول بر زبان جاری می‌­شوند اما اقتصاد، خود را در تمام عرصه­‌های وجودی از معنوی گرفته تا عاطفی، ذهنی و بدنی جاری می­‌کند.

این چنین است که شکمِ گرسنه، «پای بر دین و ایمان می‌­گذارد» و «دست بر بام همسایه می­‌اندازد».

«شکم گرسنه» را کنایه از هر نیاز مادی بگیرید و «دین و ایمان» را کنایه از هر آموزه دینی و «دست‌­اندازی» را کنایه از هر رفتار نادرست اقتصادی. چرا که فرد در نگاه اول می‌­بیند گاه تلاش‌های اقتصادی به نتیجه نمی‌رسند و گاه با کمترین تلاش، نتیجه فراوانی به دست می‌آید. گاه یک وضعیت اقتصادی خوب، نعمتی در نتیجه رعایت شریعت تحلیل می‌شود و گاه امتحان. گاه وضعیت اقتصادی بد را امتحان و گاه نتیجه سرکشی از شریعت برمی­‌شمارند. در نهایت نمی‌­فهمد کدام، نتیجه‌ی کدام است و در این میان، شاخص چیست؟ گاه دعا برای وضعیت مطلوب اقتصادی به سرعت پاسخ داده می‌­شود؛ گاه با دعا و انجام دستورات، گشایشی حاصل نمی­‌شود و شخص نمی‌­تواند این واقعیت‌­ها را با آن آموزه‌­ها، به‌­درستی تبیین و تحلیل کند. در نتیجه، به گمانه‌زنی و فهم شخصی روی می­‌آورد. چنین برداشتی، زندگی را قفل کرده و انسان را در تاریکی و گم­گشتگی رها می­‌سازد تا آنجا که تصور می­‌شود زندگی و به­ ویژه بُعد اقتصادی آن، بی‌حساب و کتاب است. چنین نیست!

زندگی انسان همانند همه هستی و به عنوان جزئی از هستی، برآمده یا مشمول قواعدی دقیق و تخلف‌ناپذیر است؛ قواعدی الهی. شناخت این قواعد و ویژگی‌های عمومی آن‌­ها، پیش‌نیاز فراخوان و به‌کارگیری آن‌ها در زندگی است. به راستی، خداوند در بُعد مالی و اقتصادی، چه قواعدی طرح‌­ریزی کرده است و چه ویژگی­‌هایی دارند؟ زمین­ بازی رزق چگونه طراحی شده و چه رفتارهایی در این زمین ­بازی قابل قبول و چه رفتارهایی نپذیرفتنی است؟

در پژوهشی دانشگاهی، قواعد الهی و به­‌ویژه 20 قاعده در رزق، شناسایی و تبیین شده است. این قواعد از آیات قرآن کریم برآمده و با کمک روایات معصومین (علیهم‌­السلام) به تبیین و روشنگری زوایای آن پرداخته شده است. این پژوهش ارزشمند (رساله دکترای «دلالت‌­پژوهی سنت­‌های الهی بر آینده­‌پژوهی از منظر قرآن کریم» علی­رضا افضلی در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران) دو سال به طول انجامیده و مطالعه موردی آن درباره رزق در آکادمی هوش مالی ارائه گردیده است.

هشتگ‌های مرتبط


نظر خود را بنویسید

نظرات

  • محمدرضا پاسخ 19 خرداد 1398 در ساعت 04:15

    با سلام، جای اینجور مباحث در دنیای امروزی، بسیار خالی است. ممنون از مطلب خوبتون

  • یک معلم پاسخ 19 خرداد 1398 در ساعت 04:48

    بسیار عالی، استفاده کردیم

  • مهدی تمیزی پاسخ 19 خرداد 1398 در ساعت 09:33

    استفاده کردیم. ممنون

  • سیدمرتضی کریمیان پاسخ 19 خرداد 1398 در ساعت 10:51

    به نام خدا قطعاازمباحث مهم ومبتلی به درعصرحاضر می باشد والحمدلله این مقاله درنوع خودبسیارخوب به این مهم پرداخته است ایدکم الله انشاءالله

  • سیدمحمدموجانی پاسخ 20 خرداد 1398 در ساعت 12:14

    سلام علیکم مطلب بسیار مفید و مورد نیاز امروز جامعه ما است چرا که از منظر اندیشه اسلامی، در نظام اسلامی حاکم بر جامعه از ابعاد سه گانه سیاست، و اقتصاد و فرهنگ، بُعد فرهنگ اصل اساسی بوده و سیاست و اقتصاد متناسب و فرهنگ اسلامی تعریف و پایه ریزی می گردد لذا با توجه به مباحث اصالت الفرد و اصالت الجامعه این موضوع قابل تسری به ابعاد فردی هر یک از افراد جامعه می باشد و باید مبانی فرهنگی تاثیر گذار بر اقتصاد تشریح گردد. خداقوت و سپاس

  • علیرضا پاسخ 20 خرداد 1398 در ساعت 12:03

    سلام و خدا قوت. بسیار عالیست. رزق از جمله مفاهیمی است که بر روی نگاه انسان به زندگی، ساختار تصمیم گیری و سبک زندگی تاثیر مستقیم می‌گذارد. مفهوم رزق بسیار پیچیده و برای عموم مردم غزیب است. سعی کنید این مطالب به طور گسترده به دست مردم برسد.

  • مهرداد پاسخ 20 خرداد 1398 در ساعت 03:15

    خیلی عالی بود. استفاده کردیم

  • میلاد عیسایی پاسخ 20 خرداد 1398 در ساعت 04:23

    از جمله مباحثی که امروزه کمتر مورد توجه هست همین امره... ممنون بابت تذکره

  • رضا کریمی پاسخ 25 خرداد 1398 در ساعت 02:44

    سلام مطلب جالبی بود، استفاده کردیم. این موضوعات و بحث‌ها جای نشر بیشتری دارد.

  • حدیثه ولایتی پاسخ 27 خرداد 1398 در ساعت 02:32

    با سلام و تشکر و قدردانی از استاد دکتر سیمیاری عزیز/ مطلب بسیار جامع و مناسبی بود که جای خالی آن در بین ایده ها و نگاه های اقتصادی حس می شد. قطعا پرداختن به مسائلی این چنین، سهم بسزایی در توسعه مبتنی بر الگوهای اسلامی_ایرانی خواهد داشت.

  • نریمان پناهی پاسخ 29 خرداد 1398 در ساعت 12:41

    خیلی عالی استفاده کردیم اجرت با حضرت مولا

  • کریمی پاسخ 2 تیر 1398 در ساعت 05:31

    قابل تامل بود...

  • زکی پور پاسخ 21 شهریور 1398 در ساعت 11:45

    سلام علیکم.بسیار عالی بود. خداوند به شما توفیق روز افزون دهد

  • حسین پاسخ 4 خرداد 1400 در ساعت 10:04

    سلام متشکر خدا قوت

  • صبا خسروی پاسخ 3 آبان 1400 در ساعت 06:17

    بسیار عالی 👌🏻

  • یاسمین فرهنگی پاسخ 3 آبان 1400 در ساعت 08:04

    با سلام و تشکر خدمت شما استاد گرامی بابت این مطالب مفید و کاربردی ؛ به نظر من شاید بیشتر مشکلی که در زندگی برامون پیش می آید و یا چیز هایی که شاید هیچ وقت علتش رو نفهمیدیم ، به همین مسئله رزق و روزی بر می گرده که ما در اون زمان نسبت به آن بی توجه بودیم ؛ مثل این که مثلا فردی با این که وضع مالی خوبی داره ولی چرا هیچ پیشرفتی در زندگیش نداره که واقعا این مورد رو من خودم چند بار مشاهده کردم و شاید علتش رو به خوبی درک نکرده بودم که مثلا چرا این فرد هیچ رزق و روزی ای در زندگیش نیست و واقعا چرا از مالش به درستی استفاده نمیکنه و فقط خرج دوا و دارو میده ؛ و خب الان با خواندن این مطلب متوجه شدم که وقتی فرد استفاده ای از مالش نکنه و همین جور نگه دار آن باشه نه تنها رزقی در زندگی اش بدست نمی آورد بلکه در نهایت آن مال جای دیگر که حتی ممکنه دل خواه آن فرد هم نباشد ، صرف می شود و یا به دیگران می رسد و کاملا با مسئله قضا و قدر در ارتباط است.

مطالب پیشنهادی