دوران دانشجویی دوران بیم و امید از آینده است. همۀ تلاش‌ها، درس خواندن‌ها و برنامه‌ریزی‌های داشجویان به این امید است که بعد از پایان دوران تحصیل، شغل مناسبی پیدا کنند و به دنبال آن درآمد خوبی داشته باشند.

قبول شدن در کنکور و ورود به دانشگاه و پوشیدن لباس دانشجویی سرآغاز دورانی جدید و البته نخستین مرحله از بزرگ‌سالی است. در این دوران، مسئولیت‌ها بیشتر می‌شود و انتظار می‌رود دانشجویان روی پای خود بایستند و به استقلال مالی نسبی برسند؛ این در حالی است که عموم دانشجویان هنوز از مدیریت مالی و حساب و کتاب آگاهی کامل ندارند.

درآمدهای این دوره برخلاف سرخوشی‌های آن بسیار کم است. از آنجا که دانشجویان درآمد شخصی ندارند، تصورشان این است که پدر و مادر باید خواسته‌های آن‌ها را تأمین کنند. آن‌ها گمان می‌کنند چون هزینه‌های زیادی ندارند، به حساب و کتاب هم نیازی نیست. عده‌ای نیز معتقدند که تنها اولویت دانشجو، جدیت در مطالعه و درس خواندن است. در سراسر جهان اما، دانشجویان از مهم‎‌ترین گروه‌های هدف آموزش سواد مالی هستند. آن‌ها به زودی وارد بازار کار می‌شوند، مستقل از خانواده زندگی می‌کنند و با امور مالی مواجه می‎‌شوند. بنابراین، باید برای قرار گرفتن در این مسیر، سواد مالی را بیاموزند، مهارت‎‌ها را تمرین و تکرار کنند و مدیریت امور مالی‌ را یاد بگیرند. از آنجا که دانشجویان هنوز در این دوره از حمایت مالی خانواده برخوردارند، این فرصت برای‌شان فراهم است تا تا با همان دخل و خرج کم، حساب و کتاب و بودجه‌بندی و مدیریت مالی را شروع کنند. در عین حال، هر چه شروع فعالیت در حوزه‌هایی مانند سرمایه‌گذاری زودتر اتفاق بیفتد، در بزرگ‌سالی و میان‌سالی اثرات متفاوت و چشمگیری دارد.

انجام کارهایی از جمله، دستیاری اساتید، شرکت در انجمن‌های دانشجویی، حضور در شرکت‎های نوپا و انجام پروژه‌ها و حتی کمک در کسب‌وکارهای خانوادگی گزینه‌های بسیار مناسبی برای دانشجویان است.

مدیریت هزینه‌ها یکی از مهم‌ترین آموزه‌های سواد مالی است. هزینه‌های افراد در فرایندی به نام خرید رخ می‌دهد اما ممکن است بر حسب عادت، الگوهای نامناسبی برای خرید داشته باشند. در ادامه به برخی الگوهای نامناسب خرید که بین دانشجویان و جوانان رایج است، می‌پردازیم:

1. خرید با هدف مورد پذیرش واقع شدن در جمع دوستان یا گروه اجتماعی خاص: خریدن کتاب در حالی که کتابخانه پر از کتاب‌های نخوانده است، پوشیدن سبک خاصی از لباس در برخی دانشکده‌ها و داشتن تغذیه‌ای سالم اما گران، از جمله مثال‌های این نوع الگوی خرید است. در واقع دانشجویان با این رفتارها سعی می‌کنند به گروه یا قشر خاصی احساس نزدیکی کنند. در صورتی که این رفتارها، سبک زندگی فرد باشد و از عهدۀ تأمین هزینه‌های آن برآید مشکلی نیست. اما اگر هدف از این هزینه‌کردها، مورد قبول واقع شدن در گروه خاصی است، باید بیشتر دربارۀ آن تأمل کرد.

2. خرید در اثر تبلیغات و فعالیت‌های بازاریابی: گاهی در وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی کالا یا خدماتی تبلیغ می‌شود که الزاماً نیاز افراد را تأمین نمی‌کند، اما فعالیت‌های بازاریابی، مخاطبان را تشویق به خرید آن می‌کنند. برای مثال، ممکن است دانشجویان درس‌ها و دوره‌های تبلیغ‌شده را که اصلاً زمان لازم برای گذراندن آن‌ها را ندارند، یا برای‌شان کاربرد نداشته باشد، خریداری کنند.

3. خرید برای اثبات قدرت و شخصیت: دانشجویان ممکن است، در طول انجام پروژه، با هزینه کردن‌های بیشتر برای پروژه یا همکاران و دوستان حاضر در آن، سعی در به دست گرفتن هدایت پروژه و گروه را داشته باشند. اینجاست که باید تلنگری به خود بزنند و از خود بپرسند، چرا تا این میزان هزینه می‌کنند؟!

خودآگاهی نسبت به این الگوها باعث می‌شود دانشجویان از بیرون به رفتارهای خرید خود نگاه کنند و در آن بازنگری داشته باشند.

این برنامه را از اینجا گوش کنید.

مطالعات بسیاری در جهان نشان می‌دهد، دانشجویان دارای توانمندی اندکی در مدیریت امور مالی شخصی خود هستند. این در حالی است که آن‌ها در حال ورود به مرحلۀ بزرگ‌سالی هستند و قرار است با پذیرش‌ نقش‌های جدید و فعالیت‌های شغلی، دنیایی نو را تجربه کنند. 

دوران دانشجویی دوران بیم و امید از آینده است. همۀ تلاش‌ها، درس خواندن‌ها و برنامه‌ریزی‌های داشجویان به این امید است که بعد از پایان دوران تحصیل، شغل مناسبی پیدا کنند و به دنبال آن درآمد خوبی داشته باشند. به همین دلیل، تصور عموم دانشجویان این است که در این دوره، تمام وقت‌شان  را صرف مطالعه و یادگیری کرده و شروع کار و کسب درآمد را به بعد از دوران تحصیل موکول کنند. اما یافتن شغل مناسب، حفظ آن و پیشرفت در آن مستلزم یادگیری مهارت‌های خاصی است؛ مهارت‌هایی که گاهی ممکن است در هیچ کلاس درسی آموزش داده نشود. بنابراین، توصیه می‌شود دانشجویان این باور را که فقط به دنبال دانش باشند، کنار بگذارند، آستین‌ها را بالا زده و وارد بازار کار شوند.

اما از کجا باید شروع کرد؟ سواد مالی راهکار خوبی برای دانشجویانی که در ابتدای مسیر شغلی هستند، ارائه می‌دهد و آن انجام کارهای داوطلبانه است. انجام کارهایی از جمله، دستیاری اساتید، شرکت در انجمن‌های دانشجویی، حضور در شرکت‎های نوپا و انجام پروژه‌ها و حتی کمک در کسب‌وکارهای خانوادگی گزینه‌های بسیار مناسبی برای دانشجویان است. از جمله مزیت‌های انجام کار داوطلبانه، کسب مهارت‌های شغلی، تقویت رزومه و البته پیدا کردن ارتباطات گسترده است؛ ارتباطاتی که ممکن است زمینه‌ساز یافتن شغلی مناسب در آینده باشد.

بر اساس آموزه‌های سواد مالی، حتی اگر کارهای داوطلبانه متناسب با رشتۀ تحصیلی دانشجویان نباشد، مهارت‌های عمومی مهمی از جمله انجام کار تیمی، انعطاف‌پذیری و انتقادپذیری را به آن‌ها آموزش می‌دهد که در آیندۀ شغلی‌شان اثرگذار خواهد بود.