تابستان امسال فرصتی بود برای همکاری آکادمی هوش مالی و باغ کتاب تهران؛ تا شرایطی را برای آشنایی کودکان شش تا نه سال، با مفاهیم سواد مالی فراهم کنند.

در این کارگاه‌ها، هفت مفهوم سواد مالی، با محوریت هفت کتاب داستان به کودکان معرفی شد و برای تثبیت مفاهیم آموخته‌شده، در انتهای هر کارگاه، کودکان نکاتی را که یاد گرفته بودند، در قالب یک نقاشی به تصویر می‌کشیدند.

1

نخستین جلسه کارگاه‌ها، به کتاب «از من کلاه بخرید» و مفهوم پایه­‌ای «نیاز و خواسته» اختصاص داشت. در ابتدا معنای این دو کلمه برای کودکان یکسان بود. اما پس از شنیدن داستان و توضیحات مربی، تشخیص تفاوت نیاز و خواسته برای آن­‌ها روشن شد. نقاشی‌­های انتهای جلسه حاکی از آن بود که کودکان متوجه شده‌­اند نیاز برای زندگی ضروری است، اما از خواسته‌­ها می­‌توان چشم­‌پوشی کرد.

2

در جلسه دوم، کتاب «به اندازه پولم خرید می­‌کنم» و مفهوم مرتبط با آن یعنی «هزینه‌­فرصت» معرفی شد. هزینه‌­فرصت از موضوعات سخت سواد مالی محسوب می­‌شود و نگرانی این وجود داشت که کودکان آن را درک نکنند. ساده‌­سازی مفهوم هزینه‌­فرصت و کاربرد آن در انتخاب بین دو گزینه، کمک کرد با این تعریف جدید آشنا شوند. آن‌­ها از انتخاب بین دو فعالیت یا دو خوراکی مثال آوردند و دریافتند گزینه‌­ای که انتخاب نشود، به نوعی هزینه­‌فرصت است.

3

برنامه جلسه سوم کارگاه داستان‌های سواد مالی، آموزش دو مفهوم «منابع طبیعی» و «منابع انسانی» با استفاده از کتاب «بزی که قالیچه شد» بود. در این جلسه کودکان از محصولاتی که تا به حال خودشان ساخته بودند، صحبت کردند و منابع طبیعی و انسانی به کار رفته در محصولات گوناگون را شناسایی کردند.

4

جلسه چهارم درباره کتاب «کلبه‌­ام را ساده می‌­سازم» و مفهوم «صرفه­‌جویی» بود. در این جلسه، کودکان با توجه به درس کارگاه قبل، چیزهایی را که با مواد بازیافتی ساخته بودند، همراه داشتند و به صورت عملی با برطرف کردن نیازهای خود، با استفاده از لوازم موجود آشنا شدند و آموختند خرید کردن، نخستین گزینه نیست.

5

جلسه پنجم نوبت کتاب «با پولم هدیه هم می‌­خرم» بود. در این جلسه، کودکان درباره پول­‌توجیبی‌های خودشان صحبت کردند و توضیح دادند با پول‌­هایشان چه کارهایی می­‌کنند. آن­‌ها از قلک­‌هایشان گفتند و از چیزهایی که با پول خود می­‌خریدند. اما تعداد کمی از کودکان با مفهوم بخشش پول آشنا بودند و از پول خودشان به دیگران بخشیده یا صدقه داده بودند. در ادامه، از تفاوت میان کالا و خدمات صحبت شد. کلمه خدمات برای آن‌­ها جدید بود و بعد از معرفی شغل پزشک، معلم و خلبان، کم­کم با آن آشنا شدند.

6

جلسه ششم به کتاب «چی لازم دارم، چی می­خرم» و مرور دو مفهوم «نیاز و خواسته» و «هزینه‌­فرصت» اختصاص داشت. مایا دختر شش ساله­‌ای که در تمام جلسات کارگاه شرکت کرده بود، از معنا و مفهوم هزینه‌­فرصت گفت و باعث شگفتی همه شد. از نظر او اگر بین کمک به مادر و تماشای تلویزیون، کمک به مادرش را انتخاب کند، تماشای برنامه­‌های تلویزیون هزینه‌­فرصتش خواهد بود.

7

هفتمین و آخرین جلسه کارگاه، به کتاب «چطوری پول اسکیت را جور کنم» و مفهوم «پس­‌انداز و هدف پس‌­انداز» می‌پرداخت. نقاشی‌هایی درباره پس­‌ا‌نداز برای خرید هدیه تولد، کتاب، خوراکی و حتی خانه و مطب دندان­پزشکی، بازتابی از درک کودکان از هدف پس‌انداز بود.

ابراز دلتنگی کودکان و پیگیری والدین برای دور جدید کارگاه‌ها، حکایت از مفید و کاربردی بودن آن داشت. طبق گفته مادرها، کودکان‌شان هنگام خرید، مدام در حال بررسی نیازها و خواسته‌­ها هستند و از خریدهای بی­‌جا دوری می­‌کنند. شاید این اولین قدم برای آشنایی کودکان با دنیای وسیع و گسترده سواد مالی باشد و آکادمی هوش مالی امید دارد روزی تمام کودکان از ساکنان این دنیا باشند.