پول قرضی یا وام را دریافت می‌کنیم. همه چیز به خوبی پیش می‌رود و اقساطمان را به موقع پرداخت می‌کنیم که اتفاقات عجیب و غریب رخ می‌دهد؛ شرکتی که در آن کار می‌کنیم ناگهان تصمیم به تعدیل نیرو می‌گیرد؛ مخارج درمانی پدر و مادر پیرمان یا هزینه تحصیل فرزندمان رو به فزونی می‌گذارد و خلاصه همه چیز دست به دست هم می‌دهد تا ما را از برنامه‌هایمان عقب اندازد. بعد از مدتی هم سر و کله طلب‌کارانی که دلشان برای ما تنگ شده پیدا می‌شود. اولین راهی که در این شرایط به ذهن همه ما می‌رسد فرار است تا فرجی حاصل شود؛ غافل از آنکه فرار باید کرد اما به جلو؛ باید با طلب‌کاران رو‌به‌رو شد. اگر آن‌ها بدانند که در چه شرایط سختی هستیم و صادقانه برای حل مشکل و ادامه پرداخت‌هایمان تلاش می‌کنیم، با ما راه می‌آیند.

رعایت چند نکته مذاکره با طلب‌کاران را ساده‌تر خواهد کرد.

• بودجه‌بندی: برای تعیین اینکه قادرید چه میزان به طلب‌کارانتان پرداخت کنید لازم است بودجه‌بندی دقیقی از میزان درآمد و هزینه‌های خود داشته باشید. تمام هزینه‌های یک ماه شامل هزینه‌های ضروری (اجاره، خوراک، پرداخت قبوض و ...) و همچنین هزینه‌های اختیاری مانند سرگرمی یا خرید لباس را برآورد کنید. این مبلغ را از درآمد خالص خود کم کنید. هرچه باقی می‌ماند مبلغی است که می‌توانید در هر ماه به پرداخت بدهی‌هایتان اختصاص دهید. تا جایی که امکان دارد هزینه‌های اختیاری را کاهش دهید تا مقدار بیشتری از بدهی‌هایتان را پرداخت کنید.

• سازماندهی بدهی‌ها: تمام اطلاعات بدهی‌هایتان مانند اصل قرارداد، پرداخت‌هایی که تا الان انجام داده‌اید و هشدارهای دیرکرد را جمع‌آوری کنید. سپس بدهی‌هایتان را با توجه به پیامدهای احتمالی آن‌ها سازماندهی کنید. برخی از بدهی‌ها مهم‌تر هستند. برای نمونه بدهی وثیقه‌دار مهم‌تر است چون عدم‌پرداخت آن مساوی است با از دست دادن آن وثیقه (مسکن یا خودرو). مذاکره برای بازپرداخت این بدهی‌ها را در اولویت قرار دهید.

• تعیین روش پرداخت: شما می‌توانید بدهی‌هایتان را به صورت یکجا، اقساط یا ترکیبی از این دو پرداخت کنید. اگر مایل باشید آن‌ها را در طول زمان پرداخت کنید طلب‌کاران بر دریافت کامل پولشان پافشاری می‌کنند؛ اما خیلی از آن‌ها به ویژه در شرایط بد اقتصادی حاضرند بخشی از پول خود را نادیده بگیرند در عوض به صورت یکجا و نقد آن را دریافت کنند. اگر شما هم مایل هستید بدهی خود را یکجا پرداخت کنید، بهتر است قبل از ارائه این پیشنهاد پول نقد مورد نیاز آن را فراهم کنید. اما اگر توانایی پرداخت این میزان پول نقد را ندارید باید گفتگوهای خود را برای کاهش هزینه مالی، کاهش اقساط یا تعویق پرداخت‌ها تا مدتی معین انجام دهید.

• آگاهی از حق و حقوق خود: قبل از هرگونه تماسی برای مذاکره با حقوق خود آشنا شوید. گاهی اوقات طلب‌کاران رفتارهای درستی نخواهند داشت مانند خشونت، تماس‌های تلفنی مکرر، تهدید به افزایش مبلغ بدهی. حمایت از بدهکاران در مقابل چنین اقدام‌هایی در قانون پیش‌بینی شده است. بهتر است قبل از هر چیز از آن‌ها آگاهی داشته باشید.

• تماس با طلب‌کاران: همین که متوجه شدید نمی‌توانید بدهی خود را بر اساس توافق قبلی پرداخت کنید، دست دست نکنید و با طلب‌کار تماس بگیرید. این کار باعث می‌شود آن‌ها از هرگونه اقدامی علیه شما صرف‌نظر کنند و شما نیز تا حدودی سابقه اعتباری خود را نزد آنان حفظ کنید. این تماس کار بسیار دشواری است اما از تماس نگرفتن بسیار بهتر است.

دو روش برای آغاز مذاکره با طلب‌کاران وجود دارد. تماس تلفنی یکی از آن‌هاست. اگر گفتگو با طلب‌کاران را تلفنی انجام می‌دهید باید جزئیات هر تماس شامل تاریخ و زمان، تمام اعداد و پیشنهادهای مطرح‌شده و پاسخ هر یک از دو طرف و هرگونه توافق را بنویسید. حتی اگر امکان دارد گفتگوهای خود را ضبط کنید؛ حتماً از قبل، این کار را به آن‌ها نیز اطلاع دهید. تماس را با تأکید بر اینکه شرایط توافق‌شده را به صورت مکتوب برای آن‌ها می‌فرستید، پایان دهید.

روش دوم، آغاز مذاکره با استفاده از نامه است. خوبی این روش مکتوب بودن تمام مراحل است تا اگر لازم بود در زمان‌های بعدی به آن‌ها اشاره ‌شود. مطمئن باشید که نامه را به آدرس درست فرستاده‌اید و حتماً درخواست رسید کنید.

• توضیح درباره وضعیت فعلی: نامه یا تماس تلفنی خود را با این موضوع آغاز کنید که چه اتفاقی در زندگی‌تان افتاده است. چگونه این موضوع مانع شده است پرداخت‌هایتان را مطابق توافق انجام دهید. طلب‌کاران نیاز دارند دلیل منطقی شما برای مذاکره را بدانند: از دست دادن شغل، مشکلات جدی پزشکی، مخارج بزرگ و پیش‌بینی نشده. هنگام توصیف وضعیت خود این نکات را رعایت کنید:

1. توضیح شما کوتاه و ساده باشد و از یک پاراگراف بیشتر نشود.
2. هنگام توضیح غمگین اما صادق باشید.
3. توضیح دهید اما تهدید نکنید.
4. توضیح شما عینی و به همراه اعداد و ارقام باشد.
5. حتماً به هر موضوعی که نقطه امیدبخشی در وضعیت مالی‌تان است اشاره کنید: بهبود چشم‌انداز کاری، اتمام برخی از مخارج، دریافت برخی مزایا و ...اجازه دهید آن‌ها بدانند که شما گام‌های زیادی را برای کاهش هزینه‌هایتان برداشته‌اید.

• لحن صدا و نحوه تعامل: هنگام صحبت با طلب‌کاران علاوه بر آنکه با اطمینان و قاطع صحبت می‌کنید، جو و فضای مثبتی را ایجاد کنید. این نکته برمبنای این اصل ساده است که مردم کسانی را دوست دارند که با دیگران به خوبی رفتار می‌کنند. ممکن است دشوار باشد اما حل و فصل بدهی مهم‌تر است. اگر خون‌سردی خود را از دست دادید فقط به آن‌ها بگویید که دوباره تماس خواهید گرفت و تلفن را قطع کنید. سعی کنید بدون توجه به آنچه شخص در طرف دیگر خط می‌گوید آرام باشید. اگر آرامش خود را از دست بدهید به هیچ‌جایی نخواهید رسید.