«بانک‌های زنجیره‌ای جی‌پی مورگان و شرکت‌های تابعه» نام مجموعه‌ای از شرکت‌های پیشگام صنعت بانک‌داری و خدمات مالی است که در سال 1871 توسط «جی‌پیرپوینت مورگان» بنا نهاده شد. این مجموعه، بانک تجاری و موسسۀ مالی ارائه‌کنندۀ خدمات بانک‌داری و سرمایه‌گذاری آمریکایی است. این نهاد مالی، رهبر بانکداری سرمایه‌گذاری در دنیاست و به دامنۀ وسیعی از میلیون‌ها مشتری حقیقی و کسب‌وکارهای کوچک تا شرکت‌های بلند آوازۀ جهانی و مراجعین از سوی دولت‌ها و نهادها، خدمت ارائه می‌دهد. جایگاه امروز این مجموعه به شرح زیر است:

• رهبر خدمات مالی بین‌المللی با دارایی 2.6 تریلیون دلار
• حضور در بیش از 100 بازار
• پرداخت سالانه حدود 200 میلیون دلار به سازمان‌های غیرانتفاعی در سراسر دنیا
• پردازش‌ اطلاعات مالی و مدیریت دارایی
• یکی از شرکت‌های قدیمیِ سهامیِ عضوِ داوجونز
• دارای بیش از 250،000 کارمند

مستند حاضر، زندگی «جان ‌پیرپوینت مورگان»، پیشینه خانوادگی، دوران کودکی، مسیر شغلی و فعالیت‌های عرصۀ سیاسی او را به تصویر کشیده است.

جان پیرپونت مورگان،  در سال  1837 در خانواده‌­ای ثروتمند در شهر هارتفورد ایالت کانِتیکت امریکا چشم به جهان گشود. از تربیت پدری دلسوز و کاردان بهره برد. مورگان بزرگ -پدر او- که خود کارآفرینی موفق بود از کودکیِ جان، اهتمام خاصی به تربیت او داشت.

پدر، تنها فرد موثر در زندگی او نبود. جان پیرپونت مورگان علاوه بر بهره­‌مندی از حضور والدینی مهربان و دلسوز، تحت تأثیر تربیت دو پدربزرگ خود، با جنبه‌­هایی بسیار متنوع از زندگی آشنایی پیدا کرده بود. این همه در روزهای سخت بزرگسالی به او کمک زیادی کردند تا بتواند بحران­‌های زندگی را به خوبی مدیریت کند و از آن‌ها با موفقیت و سربلندی بیرون بیاید. پدربزرگ­‌ها عادت داشتند جانِ کوچک را برای حضور در مراسم مذهبی و گاهی داشتن خلوت به کلیسا ببرند؛ این تجربه حضور در جمع و در عین حال داشتن خلوت و تفکر و تأمل درونی، الهام‌بخش خوبی برای روزهای بحرانی او در بزرگسالی شد. زیرا با استفاده از همین خلوت‌گزینی در اوج‌گیری مشکلات، به ذهن خود فرصتی ارزشمند می­‌داد تا بتواند علاوه بر کسب آرامش به ایده­‌های جدید و کارآمد دست یابد.

او زندگی کاری خود را در بانکی در نیویورک آغاز کرد. در سال 1860 برای انجام تحقیقاتی در حوزه حمل و نقل از طرف بانک به جنوب امریکا فرستاده شد، در کوبا یک محموله سیگار را به فروش رساند؛ معامله­‌ای که راه پیشرفت را برای او باز کرد. جان از کوبا به نیواورلئان رفت و در آن‌جا با موقعیتی پر ریسک مواجه شد. یک کشتی حامل قهوه در بندر بدون هیچ خریداری باقی مانده بود، باید سریع عمل می­‌کرد. او با پول شرکت، آن محموله را خریداری و شروع به فروش آن به خانواده­‌های اصیل و ثروتمند آن شهر کرد. در این معامله نه تنها سود کمی نصیبش شد که با انتقاد شدید از طرف مدیران شرکت روبرو گردید. اما او می­‌دانست که آینده از آن افرادی است که سریع تصمیم می­‌گیرند.

بعد از این معامله فهمید توانایی‌­های او فراتر از کار در بانک است. در سال 1861 بانک را رها و کسب­‌وکار شخصی خود را راه‌­اندازی کرد.

مورگان مانند بسیاری دیگر از افراد موفق، در کنار زندگی کاری خود، نگاهی به مسائل و مشکلات جامعه داشت. در همان سال­‌های شروع کسب­‌وکارش، امریکا درگیر جنگ بود. با اینکه او برای شرکت در جنگ اجباری نداشت، ولی با پرداخت 300 دلار به فردی، از او خواست به جای او به جنگ برود. مورگان توانست از این فرصت استفاده کند و در این مدت کسب­‌وکار خود را توسعه دهد.

از دیگر ویژگی­‌های جان مورگان علاقه زیاد او به جمع­‌آوری اشیای ارزشمند بود؛ کتاب­‌های تاریخی و آثار هنری از جمله علائق او به شمار می­‌آمدند. مورگان خود را محدود به جمع­‌آوری آن اشیا نمی­­‌دانست، بلکه در مواقع ضروری از آن‌ها استفاده می­‌کرد. او از گنجینه جمع‌­آوری شده خود برای کمک به دولت در دوران بحران مالی استفاده کرد. زمانی که دولت امریکا دچار مشکل مالی شده بود او به واشنگتن رفت تا با رئیس­‌جمهور در این مورد صحبت کند.

نکته جالب توجه اینجاست او فراتر از کسب­‌وکار و فعالیت اقتصادی، برای صحبت مستقیم و ارائه ایده به رئیس­‌جمهور از اعتماد به نفس خوبی برخوردار بود. ایده مورگان برای خروج از بحران مخالف ایده دولت بود. نظر دولت فروش اوراق قرضه به مردم بود ولی مورگان این راه­‌حل را کاری زمان­‌بر و نامناسب برای بحران آن زمان می‌دانست. با پیگیری بسیار توانست ایده خود را در چشم دولت‌مردان به خوبی نشان دهد و در نهایت یکی از مجسمه­‌های ارزشمند و قدیمی خود را برای کمک به دولت در اختیار آنان گذاشت.

مورگان با افزایش قدرت اقتصادی­ خود به عرصه سیاست روی ­آورد و به یکی از دوستانش –ویلیام مک‌کینلی- کمک مالی کرد. مک‌کینلی تازه رئیس‌جمهور شده ‌بود که به قتل رسید. با مرگ او، سیاست، روی دیگر خود را به مورگان نشان داد. رئیس­‌جمهور بعدی ایالات متحده (تئودور روزولت) دیدگاه مثبتی به صاحبان سرمایه نداشت و در تلاش بود قدرت ثروتمندان بزرگ را کم کرده و ثروت آنان را بین تعداد افراد بیشتری تقسیم کند. شرکت­‌های بزرگ را از اختیار ثروتمندان خارج و مدیریت آن‌ها را به شرکت­‌های کوچک بسپارد. این اقدامات رئیس­‌جمهور تضاد بسیاری با نوع تفکر و زندگی مورگان (یکی از سردمداران ادغام شرکت­های کوچک و ضعیف و ایجاد شرکت­‌های بزرگ و قدرتمند) داشت. او درصدد صحبت با رئیس‌جمهور برآمد. ولی او حرف مورگان را نمی‌پذیرفت و در نهایت ثروت وی تجزیه شد. مورگان دست از تلاش برنداشت و مانند دیگر بحران­‌ها، این را هم با موفقیت پشت سر گذاشت. مورگان در سال 1913 در حالی چشم از جهان فرو بست که نه تنها ثروت هنگفتی به جای گذاشت بلکه دارایی‌­های هنری او، ارزشی تقریبا برابر با ثروتش داشتند.   

زیرنویس فارسی این مستند توسط شرکت کارگزاری مهرآفرین تهیه شده است.