سایۀ نامحسوس بدهی
هفتهنامۀ اطلاعات بورس - 1399/05/04
کارت اعتباری، نوعی کارت بانکی است که صاحب آن، بدون اینکه پولی داشته باشد، از آن برای خرید استفاده میکند. در واقع، بانک برای خرید (و نه دریافت وجه نقد) به دارندۀ کارت، اعتبار میدهد. این مبلغ به همراه هزینهای اضافه، به شکل ماهانه یا هنگام سررسید به صورت یکجا، تسویه میشود. معمولاً تسویه نکردن در سررسید مقرر، هزینۀ اعتبار را افزایش می دهد. در نظام بانکداری بدون ربا، با استفاده از قراردادهای وکالت و مرابحه، کارتی با کارکردی شبیه کارت اعتباری طراحی و اجرا شده است.
امکانی برای تسهیل خرید
کارت اعتباری در ایران به دلیل رعایت قواعد شرعی، نسبت به کارت اعتباری رایج در کشورهای دیگر، تفاوتها و محدودیتهایی دارد؛ فرض کنید برای خرید کالایی به یک میلیون تومان نیاز دارید. دوستتان پیشنهاد می دهد که این مبلغ را در اختیارتان قرار دهد و از شما میخواهد کالای مورد نظر را به نیابت از او خریداری کنید. تا اینجای کار، او مالک کالا است. سپس همان کالا را به صورت اقساطی برای مدت معین و با نرخ سود مشخص به شما میفروشد. این تقریباً همان اتفاقی است که در کارتهای اعتباری در نظام بانکداری بدون ربا میافتد؛ یعنی بانک نقش همان دوست مهربان را بازی میکند؛ هزینۀ خریدهایتان را میپردازد، سپس باید این پول را همراه مبلغ اضافهتری به او برگردانید. در واقع بانک برای خرید به دارندۀ کارت اعتبار میدهد. این مبلغ به همراه هزینهای اضافه، به شکل ماهانه یا هنگام سررسید به صورت یکجا، تسویه میشود.
شرایط احراز
دریافت کارت اعتباری نیز مانند دریافت وام و تسهیلات سختیهای خودش را دارد. ابتدا باید به بانک مراجعه و تقاضای خود را مطرح کنید. قبل از هر چیز بانک اعتبار شما را میسنجد. نداشتن سابقۀ چک برگشتی یا بدهی معوق در سیستم بانکی اولین شرط برای داشتن کارت اعتباری است. اگر از این مرحله سربلند بیرون بیایید و همچنین بتوانید تضمینهای درخواستی بانک را فراهم کنید، میتوانید صاحب یکی از این کارتها شوید. کارتهای اعتباری از نظر ظاهری مشابه سایر کارتهای بانکی هستند و مانند آنها تاریخ انقضا دارند.
تسهیلات ویژه
مبلغ موجود در این کارت (سقف اعتبار) به میزان درخشان بودن سابقۀ اعتباری فرد بستگی دارد. هر چه خوشحسابتر باشید، میتوانید کارتی با مبلغ بالاتر دریافت کنید؛ اما در هر صورت سقف اعتبار شما در کل سیستم بانکی نمیتواند از 50 میلیون تومان بیشتر باشد. البته شما هیچ وقت رنگ پول داخل کارت را نمیبینید؛ چون امکان برداشت پول نقد از کارت اعتباری وجود ندارد و فقط میتوانید از آن در پایانههای فروش یا خریدهای اینترنتی استفاده کنید. اگر هزینۀ خریدتان از ماندۀ کارت بیشتر باشد، امکان واریز پول برای تأمین این مبلغ مازاد وجود دارد.
راهکارهای تسویه
درست یک ماه بعد از انجام اولین خرید، بانک صورتحسابی برای دارندۀ کارت ارسال میکند. مبلغ اعتبار استفادهشده و ماندۀ کارت از جمله اطلاعات ارائهشده در صورتحساب هستند. دارندۀ کارت بعد از دریافت اولین صورتحساب دو راه پیش روی خود دارد.
- اگر بتواند در مدت هفت روز آینده، تمام این بدهی را به صورت کامل بپردازد، لازم نیست به غیر از اصل پول هیچ هزینۀ اضافه دیگری به بانک پرداخت کند. به این مهلت هفتروزه «دورۀ تنفس» میگویند.
- اگر نه، بدهی او تبدیل به تسهیلاتی با نرخ سود مشخص میشود. یعنی باید اصل اعتبار و هزینۀ تأمین مالی آن را به صورت اقساطی به بانک پرداخت کند.
این مطلب را در هفتهنامۀ اطلاعات بورس بخوانید.
هشتگهای مرتبط
سایر عناوین
مطالب پیشنهادی
-
-
رفتارهای مالی سالم؛ بدون ربا
آنچه قرضدادن و قرضگرفتن را تبدیل به ربا میکند
-
کلاهبرداریهای مالی
آشنایی با رایجترین کلاهبرداریهای معاملات مسکن: کلاهبرداری در پیشفروش املاک
-
سواد مالی برای خانمها؛ ساده اما بد
سخنان دکتر کمیل رودی در برنامۀ تلویزیونی «عصر شیرین»؛ شبکۀ افق؛ فصل اول؛ قسمت دوازدهم